Program ,,Czyste powietrze” organizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zakłada dążenie do poprawy jakości powietrza oraz obniżenie emisji gazów cieplarnianych wytwarzanych przez jednorodzinne budynki mieszkalne. Narzędziami służącymi do osiągnięcia tego celu mają być: wymiana źródeł ciepła oraz poprawa efektywności energetycznej wyżej wymienionych budynków. Organizator szczególną uwagę poświęca zagadnieniom odnawialnych źródeł energii.
W ramach programu,,Czyste powietrze” można starać się o dofinansowanie na poziomie podstawowym (max. 30 tys. złotych) lub rozszerzonym (max. 37 tys. złotych). Zakres programu jest dość szeroki i daje możliwość wyboru spośród kilku wariantów. Na opcję mogącą liczyć na najwyższe możliwe wsparcie składa się:
demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe,
zakup i montaż pompy ciepła typu powietrze-woda lub gruntowej pompy ciepła do celów ogrzewania i pozyskiwania ciepłej wody użytkowej lub też wyłącznie do celów grzewczych,
Zaznaczyć trzeba, że ostatni podpunkt nie jest obowiązkowy, lecz dla przedsięwzięcia pozbawionego instalacji pozyskującej energię elektryczną z paneli słonecznych przewidziano wsparcie niższe o 5 tys. złotych. Ponadto wprawnie dobrana instalacja fotowoltaiczna pozwoli zniwelować do zera lub też skutecznie ograniczyć zwiększenie poboru prądu na rzecz pracy zainstalowanych pomp ciepła. Zastosowanie się do powyższego manewru pozwoli na spore oszczędności na energii elektrycznej, które będzie można zaobserwować zwłaszcza w trakcie trwania sezonu grzewczego.
Ponadto do prac, które podlegać mogą dofinansowaniu należy zaliczyć:
demontaż oraz zakup i montaż nowej instalacji centralnego ogrzewania lub ciepłej wody użytkowej (również kolektorów słonecznych),
zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła,
zakup oraz montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych,
Pompy ciepła nie są jedynymi dozwolonymi sposobami pozyskiwania ciepła dla centralnego ogrzewania i cwu. Organizator programu ,,Czyste powietrze” dopuszcza również wykonania przyłączenia do istniejącej sieci ciepłowniczej lub wykorzystywanie kotłów: gazowych, olejowych, zgazowujących drewno, na pellet lub węgiel. Oczywiście wyżej wymienione kotły muszą posiadać odpowiednie certyfikaty potwierdzające wysoką sprawność pozyskiwania energii.
Warto zaznaczyć, że przeprowadzane przedsięwzięcie może zakładać powstanie wyłącznie instalacji produkującej prąd z paneli słonecznych bez innych modernizacji. Dofinansowanie fotowoltaicznych technologii w ramach programu jest znaczne w porównaniu do kotłów na paliwo stałe lub gaz. Dotacja w przypadku instalacji opartych na ogniwach fotowoltaicznych jest stała i sięga 50% faktycznie poniesionych kosztów. Jednak nie więcej niż 5 000 złotych. Jest to widoczna intencja organizatora programu ,,Czyste powietrze”, który promuje powstawanie niewielkich instalacji OZE nastawionych na zaspokojenie potrzeb indywidualnych gospodarstw domowych. W tym przypadku cena instalacji fotowoltaicznej z dotacją będzie najkorzystniejsza dla małych instalacji, które mogą zniwelować lub obniżyć rachunki za prąd. Jednak przy sporym zużyciu energii warto zastanowić się nad zwiększeniem liczby paneli fotowoltaicznych oraz zakupem falownika o mocy adekwatnej do zapotrzebowania.
O pozyskanie dotacji w ramach programu ,,Czyste powietrze” mogą ubiegać się właściciele lub współwłaściciele jednorodzinnych budynków mieszkalnych oraz wydzielonych w budynkach jednorodzinnych lokalach mieszkalnych z wyodrębnioną księgą wieczystą. Ważne jest również kryterium finansowe. Kandydaci starający się o wsparcie na poziomie podstawowym (dotacja 30-50%) nie mogą uzyskiwać dochodów rocznych przekraczających 100 000 złotych. Natomiast aby otrzymać dofinansowanie na poziomie rozszerzonym (dotacja 50-75%) należy wykazać się dochodami na jednego członka gospodarstwa nieprzekraczającymi 1400 zł w gospodarstwie wieloosobowym oraz 1960 zł w gospodarstwie jednoosobowym.
Na uwagę zasługuje również fakt, że do programu mogą przystąpić nie tylko osoby planujące modernizacje. Dopuszcza się również rozpatrzenie wniosku o dofinansowanie za koszty poniesione w celu modernizacji do pół roku wstecz przed złożeniem wniosku, lecz nie wcześniej niż przed 15 maja 2020 roku. Natomiast projekt musi zostać zakończony do 30 miesięcy od momentu złożenia wniosku.
Wnioski składane w ramach programu mają być uproszczone to znaczy, że mają opierać się o oświadczenia, a ponadto termin na rozpatrzenie wniosku ma wynosić 30 dni od daty złożenia.
Rządowy program “Czyste powietrze” zachęca pośrednio do skierowania się indywidualnych gospodarstw domowych w kierunku odnawialnych źródeł energii. Współdziałanie instalacji fotowoltaicznych z pompami ciepła w wielu przypadkach może wyprzeć tradycyjne źródła ogrzewania indywidualnych domów. Dofinansowanie fotowoltaiki wraz ze spadającymi cenami paneli słonecznych oraz innych podzespołów takich jak falowniki niewątpliwie wpłynie w niedługim czasie na zwiększenie liczby mikroinstalacji OZE w Polsce.